Aanbidding in de islam
Aanbidding (ibadah) betekent in het Arabisch: gehoorzamen, zich onderwerpen, dienen, nederigheid tonen en iets of iemand als god erkennen. In religieuze termen betekent het: “bewuste gehoorzaamheid die, afhankelijk van intentie en daad, beloond wordt en eerbied en nabijheid tot Allah uitdrukt.” Aanbidding van Allah is het hoogste niveau van gehoorzaamheid en respect.
In de Koran wordt vermeld dat de mens is geschapen om Allah te aanbidden (Soera Az-Zariyat, 51:56), en dat alle profeten mensen hebben uitgenodigd tot de aanbidding van Allah (Soera Al-Baqara, 2:83).
Het begrip aanbidding wordt in de Koran gebruikt in verschillende betekenissen, zoals:
- Tawhied (monotheïsme) (An-Nisa, 4:36),
- Gehoorzaamheid (Al-Baqara, 2:172),
- Gebed en smeekbede (Al-Mu’min, 40:60),
- Onderwerping (Al-Fatiha, 1:5),
- Geloof en goede daden (An-Nisa, 4:172-173),
- Verheerlijken en zich neerwerpen (sujood) (Al-A’raf, 7:206),
- Kennis van en bewustzijn van Allah (Az-Zariyat, 51:56).
Vanuit deze betekenissen begrijpen we dat ibadah in bredere zin betekent: het naleven van de geboden en verboden van de islam en het respecteren van de grenzen die Allah heeft gesteld.
Voor een handeling om als aanbidding te worden beschouwd, moeten geloof (iman), intentie (niyyah) en oprechtheid (ikhlas) aanwezig zijn. De aanbidding moet gericht zijn op het welbehagen van Allah en moet in overeenstemming zijn met de islam.
In praktijk kunnen aanbiddingen in vier hoofdgroepen worden verdeeld:
a) Innerlijke aanbiddingen zoals geloof, oprechtheid, intentie, reflectie, kennis over Allah, geduld en godsvrucht.
b) Lichamelijke aanbiddingen zoals het gebed (salah), vasten (sawm), het gedenken van Allah (dhikr), het doen van smeekbeden (du’a), goed zijn voor ouders, goed gedrag tegenover mensen en het onderhouden van familiebanden.
c) Aanbidding met bezit zoals het geven van zakat, liefdadigheid (sadaqah), het helpen van armen en verwanten, en uitgaven op de weg van Allah (infāq).
d) Aanbiddingen die zowel lichaam als bezit vereisen zoals het verrichten van de bedevaart (hajj) en de strijd op de weg van Allah (jihad).