Ang Islam, nga nagpasabot sa pagkaluwas, pagpasakop, ug pagpasibo, sa kinatibuk-ang kahulugan, mao ang tawag sa tanan nga mga relihiyon nga gipadala sa Labing Taas nga Allah gikan sa unang paglalang sa tawo ug sa unang propeta, si Adan, hangtod sa karon, aron magtudlo sa mga tawo kung giunsa sila magpadayon sa husto nga dalan. Sa partikular nga kahulugan, ang Islam mao ang ngalan sa relihiyon nga gipadala pinaagi sa katapusang propeta nga si Muhammad, ug kini ang katapusang relihiyon nga magpabilin hangtod sa katapusan sa kalibutan. Ang pangunang prinsipyo sa Islam mao ang pagdawat sa tinuod nga tawag sa Allah pinaagi sa kagustuhan sa tawo, nga wala’y pwersa, ug ang pagsunod sa mga sugo ug mga pagdili nga gisugo ni Allah. Ang propeta sa Islam mao si Muhammad, ug ang iyang balaang kasulatan mao ang Qur’an.
ISLAM PINAAGI SA HADITH
Si Umar ibn al-Khattab (radiyallahu anhu) nag-ingon:
Usa ka adlaw, samtang kami naglingkod sa presensya ni Rasulullah (sallallahu alayhi wa sallam), adunay usa ka tawo nga nagtan-aw nga puti kaayo ang iyang sinina ug itom kaayo ang iyang buhok, nga wala’y bisan unsang marka nga nagsulti nga siya nagbiyahe, ug wala namo siya mailhi. Siya mikadto ngadto sa Propeta ug mipahimutang sa iyang atubangan, mitugpa ug gisal-ot ang iyang mga tuhod sa mga tuhod ni Rasulullah, ug gipahimutang ang iyang mga kamot sa ibabaw sa iyang mga tuhod, ug miingon:
– “O Muhammad, ipasabut kanako ang Islam!”
Si Rasulullah (sallallahu alayhi wa sallam) miingon:
– “Ang Islam mao ang pagpasiguro nga walay lain nga diyos gawas sa Allah, ug si Muhammad ang Sugo ni Allah, ang pagtuman sa husto nga pag-ampo (salah), paghatag sa zakat, pagpuasa sa Ramadan, ug kung kaya nimo, ang pagbisita sa Ka’bah (hajj).”
Ang tawo miingon:
– “Tama imong gisulti.”
Ang iyang pagsulti ug pag-uyon sa matag tubag nakapahimo sa amoa nga mangutana.
Ang tawo misunod ug miingon:
– “Ipasabut usab kanako ang pagtuo (Iman).”
Si Rasulullah (sallallahu alayhi wa sallam) miingon:
– “Ang pagtuo mao ang pagtuo sa Allah, sa mga anghel, sa mga kasulatan, sa mga propeta, sa adlaw sa paghukom (ahira), ug sa kahimtang sa kapalaran, sa maayo ug sa dautan.”
Ang tawo misunod:
– “Tama imong gisulti.”
Ug misulti:
– “Unsa man ang ihsan? Ipangayo kanako.”
Si Rasulullah (sallallahu alayhi wa sallam) miingon:
– “Ang ihsan mao ang pag-alagad sa Allah nga daw makita nimo Siya. Bisan pa kung dili nimo Siya makita, Siya nagatan-aw kanimo.”
Ang tawo miingon:
– “Tama imong gisulti,” ug unya nag-ingon:
– “Kanus-a man mag-aabot ang katapusan sa kalibutan (Kiyama)?”
Si Rasulullah (sallallahu alayhi wa sallam) miingon:
– “Ang tawo nga gisugyot aning pangutana dili mas labaw pa sa kahibalo kay sa tawo nga naghatag niini nga pangutana.”
Ang tawo nag-ingon:
– “Kung mao man, ipasabut kanako ang mga timailhan sa katapusan (Kiyama).”
Si Rasulullah (sallallahu alayhi wa sallam) miingon:
– “Ang mga ulipon nga magaanak sa ilang mga agalon, ang mga magbabalantay nga wala magpanuko, mga tawo nga magtutudlo ug mga nagtan-aw sa kabtangan nga magasulay sa pagtukod sa mga taas ug nindot nga mga balay.”
Ang tawo mihawa ug nagpadayon sa iyang lakaw. Ug kami nagpabilin ug naghunahuna. Ug unya si Rasulullah (sallallahu alayhi wa sallam) miingon:
– “Umar, nasayud ba ka kung kinsa ang nagtug-an kanimo niini nga mga butang?”
Si Umar miingon:
– “Ang Allah ug ang Rasool Niya lamang ang nakahibalo.”
Si Rasulullah (sallallahu alayhi wa sallam) miingon:
– “Kana siya si Jibril, nga nagkadto aron magtudlo kaninyo sa inyong relihiyon.”
(Muslim, Îman 1, 5. Tan-awa usab ang Buhari, Îman 37; Tirmidhi Îman 4; Abu Dawood, Sunna 16; Nasai, Mawaqit 6.)