Исламда Каза жана Таңгыр Ишеними
Ислам дининде эч нерсе кокустуктан болбойт. Аалам кемчиликсиз тартип менен иштейт. Бул тартип таңгыр деп аталат – Аллах Тааланын бардык нерсени алдын ала билип, белгилүү бир өлчөм менен тактап коюусу. Ал эми каза – ошол такталган нерсенин өз убактысы келгенде ишке ашуусу.
Бирок бул нерсе адамдын эркин эркиндигин жокко чыгарбайт. Адам акыл, эрк жана абийир менен жаратылган. Ал тандоо кылат жана өз тандоосу үчүн жоопкерчилик тартат. Аллах адамдын эмнени тандай турганын билет, бирок аны мажбурлабайт. Бул күндүн тутулушун алдын ала билген астрономго окшош: билүү – себеп болуу эмес.
Куранда мындай деп айтылат:
Силерге келген эч бир кырсык болбойт, ал Биз аны жаратпай туруп, китепте жазылып калбаса.»
(Хадид сүрөсү, 57:22)
Таңгырга ишенүү адамга тынчтык тартуулайт: жоготууну маанилүү кылат, ийгиликти токтоо менен кабыл алууга үйрөтөт. Адам аракет кылат, таянып иш кылат жана жыйынтыкты Аллахка тапшырат. Анткени Ал — бардык нерсени эң туура билген Зат.
