ISLAMEAN GURASOAREN GURASOTASUNA (IBADETA)
Ibadea edo gurtza, “obeditzea, makurtzea, zerbitzatzea, apaltasuna erakustea, jainkotzat hartzea” esanahia duen hitza da. Erlijio termino gisa, berriz, “Ekintza eta asmoari loturik, saritua izatea merezi duen, Allahen laudorioa eta hurkotasuna adierazten duen kontzientezko obedientzia” esan nahi du. Allah gurtzea obedientziaren eta errespetuaren gailurra da.
Koranean, gizakiak Allah gurtzeko sortuak direla adierazten da (Zariyat, 51:56), eta profeta guztiek jendea Allah gurtzera deitu zutela (Bakara, 2:83).
Koranean ibadet edo gurtza kontzeptua honako zentzutan erabiltzen da:
- Teuhida (jainko bakarraren sinestea) (Nisa, 4:36),
- Obedientzia (Bakara, 2:172),
- Otoitza edo eskaria (Mumin, 40:60),
- Makurtzea eta men egitea (Fatiha, 1:5),
- Sinesmena eta obra onak (Nisa, 4:172–173),
- Allah gorestea eta hari makurtzea (A’raf, 7:206),
- Allahren ezagutza eta aitortza (Zariyat, 51:56).
Zentzu zabal batean ulertuta, ibadetak esan nahi du islamaren aginduak eta debekuak errespetatzea eta Allahren muga sakratuak zaintzea.
Jokabide batek ibadet izateko, pertsonak fedea (iman), asmo garbia (niyet) eta zintzotasuna (ikhlâs) eduki behar ditu. Gurtza Allahren gogobetetzeagatik egin behar da eta Islamaren arabera izan behar du.
Ibadet edo gurtza lau multzotan sailkatzen da praktikaren arabera:
a) Bihotzarekin egindakoak: fedea, zintzotasuna, asmo garbia, meditazioa, ezagutza, pazientzia, Jainkoarekiko beldur eta kontzientzia (takwa).
b) Gorputzarekin egindakoak: otoitza (namaz), jejumia (oruç), Allahren aipamena (zikr), otoitzak (dua), gurasoekiko adeitasuna, gizakiekin portaera ona eta senideekin harremana (sıla-i rahim).
c) Ondasunekin egindakoak: zakata, karitatea (sadaka), senide eta behartsuei laguntza eta Allahren bidean gastatzea (infak).
d) Gorputz eta ondasunekin egindakoak: erromesaldia (hajj) eta jihad, Allahen bidean egindako ahalegina.
